Niets is soms vermoeiender dan weerstand. Als manager wil je doorpakken op een innovatie of vlot een wijziging doorvoeren; je zit dan helemaal niet te wachten op dit (fascinerende!) fenomeen.
Goed nieuws is dat weerstand een functie heeft en dat je er, mits goed benaderd, prima mee kunt werken. Het slechte nieuws is dat dat tijd en aandacht kost. En omdat tijd en aandacht voor de gemiddelde leidinggevende niet onuitputtelijk zijn, helpt het om jezelf te trainen in het effectief omgaan met weerstand. Lees hier over de tips&tricks en de do’s&dont’s.
Wat is weerstand?
Weerstand is eigenlijk niets anders dan een beschermingsmechanisme tegen mogelijk gevaar. Veranderingen kunnen gevoeld worden als gevaar. Ik gebruik bewust het woord “gevoeld” omdat weerstand geen rationeel bezwaar is maar een emotioneel gevoel.
Je plannen of argumenten bij weerstand doorduwen werkt negen van de tien keer averechts en overtuigen is ook weinig zinvol. Niets doen en/of je erdoor laten intimideren heeft weer een negatieve invloed op je leiderschap en mogelijk op je zelfvertrouwen. Maar hoe ga je er dan mee om?
Herkennen
Om te voorkomen dat je ongemerkt in een strijd terecht komt, is het noodzakelijk weerstand in een vroeg stadium te herkennen. Dit doe je door te letten op verbale en non-verbale signalen. Verbaal kunnen zijn de beruchte ja-maar en andere weerstandsuitingen. Maar ook aldoor hetzelfde blijven zeggen, door blijven vragen naar details of deze zelf op blijven voeren, kan duiden op weerstand.
Naast een defensieve lichaamshouding (bv. ineengedoken of armen over elkaar) kunnen non-verbale signalen zich voordoen in gebaren van hulpeloosheid, geeuwen, vermoeid uitzien, etc.
Accepteren (≠ er mee eens zijn!)
Accepteer dat het er is maar nog belangrijker: spreek deze acceptatie uit en laat de ander ook inzien dat het er is en dat het er mag zijn. Communiceer op het gevoelsproces, niet op de inhoud. Wees duidelijk en feitelijk en doe het op basis van gelijkwaardigheid in communicatie. Geef de ander voldoende ruimte om te reageren.
Gebruik weerstand als informatiebron
Weerstand geeft extra informatie over:
- De (leer)behoefte van de ander
- De eventuele onjuistheid van jouw besluit
- De manier waarop je gecommuniceerd hebt
- Je timing
- etc.
Gebruik de weerstand
Weerstand komt voort uit de angst of onzekerheid wat de nieuwe situatie gaat brengen. Dit automatische afweermechanisme beschermt een waarde of overtuiging van de ander. Geef aandacht en waardeer deze belangrijke waarde. Maak gebruik (geen misbruik!) van deze informatie om de verandering in een ander perspectief te plaatsen voor de ander, weg uit de emotie.
Weerstandscurve
In een volgend blog beschrijf ik de vijf fases die verandering met zich meebrengt. Dit aan de hand van de rouwcurve van Elisabeth Kübler-Ross. Kennis hiervan geeft duidelijkheid waar de ander staat en welk gedrag van jou zich daar het beste toe verhoudt.
