Dat het overgrote deel van de beroepsbevolking een baan heeft waar hij of zij nooit bewust voor heeft gekozen, is algemeen bekend. Vaak zijn we ergens ingerold, zijn we blijven plakken of is het een automatisch gevolg van eerder gezette stappen. En in feite is daar helemaal niets mis mee en gaan vele van ons fluitend naar hun werk of hebben gewoon vrede met de status quo.
Toch gaat het bij menigeen uiteindelijk knagen: van “is dit het nou?” of “ik zou weleens wat anders willen” tot “ik kan niets anders dan wat ik nu doe”. Daarnaast speelt mobiliteit een belangrijke rol op menig HR-agenda en zijn er door de huidige crisis veel mensen gedwongen zich te oriënteren op de een nieuwe baan.
Match
Om een goede match te vinden tussen jouw persoon en de inhoud van je toekomstige baan/functie doe je er goed aan om stil te staan bij de volgende vier vragen:
- Wie ben ik?
- Wat wil ik?
- Wat kan ik?
- Wat staat mij dan te doen?
Wie ben ik?
In dit blog sta ik stil bij de meest gemene vraag van het stel: “Wie ben ik?” Gemeen omdat het de meest lastige en veelomvattende vraag is om te beantwoorden. Want wie ben ík eigenlijk? Een persoon van 54? Een man van 1m80? Een coach? Een empathisch, resultaatgericht mensenmens? Allemaal waar maar geeft nog steeds maar een glimp van wie ik ben.
Bij loopbaancoaching wordt bij “wie ben ik” gekeken naar de persoonlijkheid van iemand, zijn/haar waarden en de persoonlijke kwaliteiten die deze persoon heeft.
Maar hoe doe je dat? Met de ijsberg van McClelland in gedachte ligt onze persoonlijkheid immers onder de waterlijn.
Gelukkig zijn er een aantal hulpmiddelen om de vraag “wie ben ik?” in kaart te brengen. Vrij naar de Toolkit van Rozemarijn Dols verdeel ik ze onder vier categorieën:
- Theoretische modellen
- Vragenlijsten en metingen
- Reflectie opdrachten
- Associatieve methoden
Theoretische modellen
Theoretische modellen zijn er legio, het aantal gevalideerde modellen is echter beperkt.
Een bekend model is het model van de Leerstijlen van Kolb die inzicht geeft in jouw leerstijl voorkeur: ben je een doener, dromer, denker of pragmaticus?
Een superhandig en efficiënt hulpmiddel is het kernkwadrantenmodel van Daniel Offman waarmee je vlot inzicht krijgt in je kwaliteiten maar ook je valkuilen en allergieën.
Vragenlijsten en metingen
Veel gebruikte vragenlijsten met betrekking tot “wie ben ik?” zijn de MBTI, DISC en Big 5 of afgeleiden hiervan. Deze testen geven inzicht in je persoonlijkheid en zijn in talloze verschijningen te vinden op het internet. Let wel: de gratis versies hebben vaak hun beperkingen en de uitkomsten kunnen soms meer verwarring zaaien dan duidelijkheid geven als je ze niet goed kunt interpreteren. Een betaalde versie of, nog beter, een persoonlijkheidstest áf laten nemen, hoeft niet per sé heel duur te zijn en kan een toegevoegde waarde hebben bij het inzicht krijgen in jouw persoonlijkheid.
Een verhelderend voorbeeld van een meting is de 360 graden feedback waarbij je feedback vraag aan een dwarsdoorsnede van je familie-, kennissen- en werkkring. Met een beetje googelen, vind je er zo een aantal en ook hiervoor geldt dat je je voor een meer uitgebreide versie kunt wenden tot een loopbaanprofessional.
Reflectie
Hoewel het mogelijk is dit alleen te proberen, is het aan te raden dit onder begeleiding te doen om maximaal inzichten te krijgen. Zeker als je niet sterk bent in zelfreflectie of dit nog niet vaak gedaan hebt, heeft dit een absolute meerwaarde.
Een uitstekende reflectie oefening in het kader van “wie ben ik?’ is het biografisch werken. Hierbij schrijf je jouw levensverhaal in periodes van zeven jaar waarna je op zoek gaat naar thema’s en patronen, keuzes en vermijdingen, etc.
Associatieve methodes
Tegenwoordig zijn er talloze spellen en kaartensets op de markt die inspirerend, handig én informatief zijn. Je kunt hierbij denken aan het waardenspel, het competentiespel maar ook de eerdergenoemde methodiek van de kernkwadranten is in spelvorm verkrijgbaar. Grote voordeel van deze spellen is dat het leuk en laagdrempelig is maar door de kracht van associatie een hoge reflectiewaarde heeft.
Daarnaast zijn er oefeningen als “de levenslijn” waarin je bepaalde momenten in je leven onderzoekt en je de thema’s, ervaringen, etc. benoemt die bepalend waren voor deze momenten.
Afhankelijk van jouw leerstijl kies je de hulpmiddelen en vormen die bij jouw passen. Ook afhankelijk van je voorkeursstijl breng je jezelf zo in kaart op basis van persoonlijkheid, waarde en kwaliteiten. De één zal misschien wel een draaitabel maken van zichzelf in Excel compleet met grafieken. Weer een ander zal zich helemaal uitleven op een moodboard.
