verhogen persoonlijk leiderschap THEOS Coaching: De kunst van het luisteren deel 1

LUISTEREN

The biggest communication problem is we do not listen to understand. 
We listen to reply

Verhoog je persoonlijke effectiviteit

Met enige regelmaat deel ik een aantal tips om je persoonlijke effectiviteit te verhogen. Deze keer: luisteren

Voor effectieve communicatie is het belangrijk dat je écht luistert naar wat de ander te zeggen heeft. Wil je je eigen doelen behalen en heb je anderen daarbij nodig dan is een voorwaarde dat je je openstelt voor de werkelijke boodschap van de ander. “Eerst begrijpen, dan begrepen worden” schrijft Stephen Covey in “De zeven eigenschappen van effectief leiderschap”.

Maar hoe doe je dat, écht luisteren en wat zijn de valkuilen?

De vijf luisterniveaus’ van Stephen Covey

Negeren/niet luisteren:

Dit is weinig effectief in een dialoog en kan door de ander opgevat worden als een teken van minachting en heeft direct een effect op de vertrouwensband. Het kan wel voor de korte termijn wel een persoonlijk positief effect hebben als je je eigen focus op de voorgrond wil brengen. In een belangrijk gesprek met collega of medewerker, NIET doen!

Doen alsof je luistert:

Een beetje hummen en af en toe “Tsjee!” roepen tegen je gesprekspartner terwijl je met een schuin oog naar je laptop kijkt en met een half oor luistert naar het telefoongesprek van je collega. Geluidsgolven bereiken je trommelvliezen wel maar de inhoud en zeker de achterliggende boodschap van de communicatie gaat volkomen aan je voorbij. Het lijkt handig dat multitasken maar is een weinig effectieve vorm van leiderschap: de ander heeft dit meestal feilloos door en kan zich bedenken om zich de volgende keer nog eens open te stellen voor jou. “Hij luistert toch niet!”

Selectief luisteren:

Is horen wat je wilt horen of luisteren met je eigen bril op: je kleurt de inhoud van de communicatie in volgens je eigen context waardoor je de werkelijke boodschap van je gesprekspartner volledig kunt missen. Selectief luisteren is ook het gesprek van de ander overnemen: “O ja, dat ken ik, dat had ik laatst ook, toen…”

Deze vorm van luisteren kan effectief zijn als je snel informatie wil ophalen maar draagt niet bij aan een competentie gesprek of functioneringsgesprek.

Aandachtig luisteren:

Hierbij luister je naar de inhoudelijke aspecten van het gesprek zonder de ander echt te begrijpen of de indruk te geven dat je begrijpt wat hij/zij werkelijk bedoelt (de achterliggende boodschap). Een goed bedoeld advies kan dan de plank flink misslaan en verstoring opleveren in de communicatie. 

Bovenstaande vier niveaus van luisteren zijn meer gericht op jezelf dan op de ander en blijken voor leidinggevenden vaak een weinig effectieve wijze van communicatie. Maar wat is dan wel effectief?

In een volgende blog: empathisch luisteren: met inlevingsvermogen luisteren naar de ander zonder meteen te willen reageren